© BWNW. Bronvermelding: Gerrit van Dijk, Stieltjes, Thomas Jan, in: Biografisch Woordenboek van Nederlandse Wiskundigen URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/BWNW/lemmata/data/stieltjesthomasjan [19/02/2018]
Naar Thomas Stieltjes heet de Stieltjes-integraal.
STIELTJES, Thomas Joannes, wiskundige (Zwolle, 29 december 1856 Toulouse (Frankrijk), 31 december 1894). Zoon van Thomas Joannes Stieltjes, officier, ingenieur en politicus, en E.H. Heijm, van Duitse afkomst. Gehuwd in 1883 met Elizabeth Intveld. Uit dit huwelijk werden twee zoons en twee dochters geboren.
Thomas Stieltjes studeerde aan de Polytechnische School te Delft, maar slaagde niet voor het propedeutisch examen. In plaats van college te lopen, bracht hij zijn tijd door in de bibliotheek met het bestuderen van de werken van Gauß en Jacobi. Om in zijn levensonderhoud te voorzien werd hij, door bemiddeling van zijn vader, aangesteld als rekenaar bij de Leidse Sterrewacht. Hij bedreef in zijn vrije tijd wiskunde op hoog niveau, zij het in de stijl van de achttiende-eeuwse oprechte liefhebber. Dit bracht hem in contact met de Franse wiskundige Charles Hermite in Parijs. Van de intensieve correspondentie die zich tussen beiden ontspon, zijn 432 brieven bewaard gebleven. Stieltjes verwierf intussen ook in Nederland enige bekendheid en werd goed geacht om in 1883 enkele maanden de hoogleraar F.J. van den Berg wegens ziekte te vervangen in Delft. Op 15 januari 1884 schreef hij aan Hermite dat hem een professoraat was aangeboden aan de Rijksuniversiteit Groningen, maar op 13 maart van dat jaar moest hij melden dat hij niet benoemd zou worden, waarschijnlijk omdat hij geen enkel diploma bezat. Dit werd deels goedgemaakt door een doctoraat honoris causa dat de Leidse universiteit hem in 1884 verleende. De invloed van Hermite is daarbij duidelijk: deze zette zijn collega Bierens de Haan in Leiden onder druk om iets voor Stieltjes te doen.
De familie Stieltjes verliet Nederland in 1885 en vestigde zich in Parijs. Stieltjes promoveerde daar bij Hermite, Darboux en de astronoom Tisserand op het proefschrift Étude de quelques séries sémi-convergentes. In 1889 verwierf Stieltjes een aanstelling als hoogleraar differentiaal- en intergaalrekening in Toulouse.
In 1894 verscheen in de Comptes Rendus de l'Académie des Sciences zijn belangrijkste wetenschappelijke werk, Recherches sur les fractions continues. Een uitgebreide versie verscheen een jaar later in de Annales de la Faculté des Sciences de Toulouse. Dat is het werk waarin hij de integraal introduceerde die nu bekend staat als de Stieltjes-integraal. Hij verdiende er een prijs mee van de Académie des Sciences. Stieltjes heeft er maar kort van kunnen genieten: hij overleed eind 1894 op 38-jarige leeftijd.
Bronnen
Dictionary of Scientific Biography, vol. VIII, pp.
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, dl. X, pp.
B. Baillard et H. Bourget, Correspondance dHermite et de Stieltjes, 2 vol., Gauthiers-Villars, Paris, 1905.
E. Cosserat, Notice sur les travaux scientifiques de Thomas-Jan Stieltjes, Ann. Fac..Scie, Toulouse, 1 ère série, 9, 1895, p. 1 64.
G. van Dijk, Thomas Joannes Stieltjes: honorary doctor of Leiden University, The Mathematical Intelligencer 16, no. 1, 1994, p. 52 53.
S.C. van Veen, Thomas Jan Stieltjes (1856-1894), Nieuw Archief voor Wiskunde 3e reeks, 26, 1978, p. 84 95. Stieltjes in St. Andrews
Biografie op de website van het Stieltjes Institute for Mathematics
Publicaties
Collected Papers of Thomas Jan Stieltjes, I and II, new edition with commentaries, Springer Verlag, Berlin etc., 1993.
Auteur: Gerrit van Dijk
Laatst gewijzigd: december 2009