© BWNW. Bronvermelding: Teun Koetsier, Stevin, Simon, in: Biografisch Woordenboek van Nederlandse Wiskundigen URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/BWNW/lemmata/data/stevinsimon [19/02/2018]
Als een typische Renaissancewiskundige bewoog Simon Stevin zich op vele gebieden: algebra, meetkunde, rekentechnieken, perspectiefleer, waterbouwkunde, militaire wetenschappen, harmonieleer. Wegens zijn werk in de statica en de hydrostatica wordt hij als een van de allergrootste wiskundigen uit het Nederlandstalig cultuurgebied beschouwd.
STEVIN, Simon, wiskundige en ingenieur (Brugge, 1548 Den Haag, 1620). Onwettige zoon van Antheunis Stevin en Cathelijne van de Poort. Gehuwd in 1610 met Catherine Cray. Uit dit huwelijk werden vier kinderen geboren.
Simon Stevin 'van Brugge' vestigde zich in 1581 in Leiden. In de Republiek der Verenigde Nederlanden was Stevin actief als auteur van boeken en als ingenieur. Vanaf 1593 tot aan zijn dood in 1620 in Den Haag speelde hij een rol als militair adviseur van Prins Maurits.
De Unie van Utrecht, 1579, en de akte van verlating in 1581 maakten de opstand tegen te Habsburgse monarchie expliciet. De contouren van een nieuwe staat in het noorden werden zichtbaar; een klein land bewoond door kooplieden, zeelieden en handwerkslieden versloeg de beste legers van Europa en ontwikkelde zich in enkele decennia tot een wereldmacht op het politieke, economische en culturele vlak. Het leidde tot een grote vlucht van kapitaal en talent uit zuidelijke ste en als Brugge en Antwerpen naar het noorden.
De Republiek was de ideale omgeving voor het Vlaamse genie Stevin. In 1582 publiceerde hij de Tafelen van Interest, voor het gemak van renteberekeningen. In 1585 publiceerde hij De Thiende waarin hij breuken decimaal representeert.
In de zestiende eeuw werden de werken van Archimedes bekend. Stevin was de eerste die volstrekt nieuwe bijdragen leverde aan het werk van Archimedes op het gebied van statica en hydrostatica. In 1586 verschenen De Beghinselen der Weeghconst en De Beghinselen des Waterwichts over respectievelijk statica en hydrostatica. Stevins theoretische beschouwingen zijn altijd geschreven met mogelijke toepassingen in het achterhoofd. In hetzelfde jaar publiceerde Stevin De Weeghdaet over de toepassing van de statica en mogelijk toen al maakte hij een begin met De Waterwichtdaet over de toepassing van de hydrostatica. In Stevins statica vinden we het beroemde clootcransbewijs van de wet van het hellend vlak. Stevin leidde daaruit als eerste de stelling van het parallellogram van krachten af. In Stevins hydrostatica vinden we nieuwe resultaten als de hydrostatische paradox en onder meer een afleiding van de kracht die water op een verticaal vlak uitoefent. Stevin maakte bij het bouwen van windmolens om water uit polders te malen, zowel van de statica als de hydrostatica gebruik. Op dit punt was hij zijn tijd ver vooruit. Nationale faam verwierf hij in zijn eigen tijd met een andere uiting van praktisch vernuft: de zeilwagen waarmee een gezelschap van 28 personen, waaronder Prins Maurits en Hugo de Groot, met ongekende snelheid over het strand van Scheveningen naar Petten reed.
Stevin was een bewonderaar van de Nederlandse taal. Hij schreef leerboeken in het Nederlands; een unicum voor die tijd, want de meeste wetenschappers schreven in het Latijn. Door Stevin zijn termen als 'wiskunde' (in zijn tijd: 'wisconst'), 'meetkunde' en 'evenwijdig' blijvend in de Nederlandse taal opgenomen.
Bronnen
Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990), Vol. XIII, pp. 47-51.
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, dl. V, pp.
Encyclopaedia Britannica, Vol. ..., pp.
Jozeph T. Devreese en Guido Vanden Berghe, Wonder en is gheen wonder, De geniale wereld van Simon Stevin 1548-1620, Davidsfonds Leuven, 2003.
J.W. Tesch, in Nieuw Archief voor Wiskunde, serie 2, deel III, p.94.
Tentoonstellingscatalogus, Simon Stevin 1548-1620, Lémergence de la nouvelle science, Brepols Publishers, Turnhout, 2004.
E. J. Dijksterhuis, Simon Stevin, 's-Gravenhage, Martinus Nijhof, 1943.
Simon Stevin, The Principal Works of Simon Stevin, 5 volumes, edited by E.J. Dijksterhuis, R.J. Forbes, M.G.J. Minnaert, A. Pannekoek, Amsterdam, C.V. Swets & Zeitlinger, 1955-1966.
D.J. Struik, Het land van Stevin en Huygens. Nijmegen, 1979. St. Andrews
Simon Stevin op Kennislink
Wisconst op Kennislink
Auteur: Teun Koetsier
Laatst gewijzigd: december 2009