© BWNW. Bronvermelding: Irene Polo Blanco, Schoute, Pieter Hendrik, in: Biografisch Woordenboek van Nederlandse Wiskundigen URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/BWNW/lemmata/data/schoutepieterhendrik [19/02/2018]
Pieter Hendrik Schoute was specialist in de vierdimensionale meetkunde.
SCHOUTE, Pieter Hendrik, meetkundige (Wormerveer, 21 januari 1846 Groningen, 18 april 1913). Zoon van Dirk Schoute en Cornelia Oosterhuijs. Gehuwd op 4 april 1872 met Mathilde Pekelharing (1846-1930). Uit dit huwelijk werden vier zoons en een dochter geboren.
Pieter Hendrik Schoute studeerde aan de Polytechnische School in Delft en behaalde in 1867 zijn diploma als civiel-ingenieur. Drie jaar later promoveerde hij in Leiden op het proefschrift Over homographie, toegepast op oppervlakken van den tweede graad. Hierna werd hij leraar wiskunde, eerst in Nijmegen (van 1871 tot 1874) en later in Den Haag (van 1874 tot 1881).
In 1881 werd Schoute benoemd tot hoogleraar meetkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds het vertrek van Johann Bernoulli uit Groningen in 1705 was het niveau van de wiskunde gedaald. Met de benoeming van Schoute beleefde de wiskunde in Groningen weer een periode van bloei. In de late negentiende eeuw onderzochten wiskundigen de meetkunde in ruimten van meer dan drie dimensies, voornamelijk om zijn nut in de interpretatie van algebraïsche vormen en differentiaalvormen in meer dan drie veranderlijken. Schoute heeft deze meetkunde ook op Euclidisch-Cartesiaanse wijze beoefend, waarbij hij speciale aandacht wijdde aan de meerdimensionale regelmatige lichamen, de zogenaamde polytopen. Een van de vierdimensionale regelmatige lichamen is de hyperkubus. Hij werkte op dit gebied samen met Alicia Boole-Stott, een dochter van de beroemde logicus George Boole. De samenwerking tussen hen duurde bijna twintig jaar en leidde tot diverse publicaties. In 1913 exposeerden zij hun modellen ter gelegenheid van het 300-jarige bestaan van de Groningse universiteit.
In 1902 schreef Schoute het tweedelige boek Mehrdimensionale Geometrie. Dit werk bevat vele originele ideeën en uitdagende opgaven. Schoute berekende onder meer de coördinaten van de hoekpunten van elk regelmatig lichaam. In 1911 vond hij bovendien de coördinaten van de hoekpunten van elk halfregelmatig lichaam.
Van 1892 to 1905 was Schoute hoofdredacteur van de Revue Semestrielle des Publications Mathématiques. Van 1898 tot zijn dood in 1913 was hij redacteur van het Nieuw Archief voor Wiskunde. Sinds 1886 was hij lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen.
De Engelse wiskundige James Joseph Sylvester (1814-1897) noemde Schoute in zijn inaugurele rede in 1885 de voornaamste meetkundige van Nederland, en een zeer vriendelijke en gastvrije persoon.
Bronnen
Coxeter, H.S.M., Polytopes in The Netherlands, Nieuw Archief voor Wiskunde, serie 3, deel XXVI, pp. 118-120.
Sierksma, G., 1995. The mathematical Sciences in Groningen before and after Bernoulli's stay. Nieuw Archief voor Wiskunde, vol. 13, 37-48.
Sylvester, J.J., Inaugural lecture, 1885.
Nederland's Patriciaat, Genealogieën van bekende geslachten, 83e Jaargang 2000/'01. pp. 234. P.H. Schoute in St. Andrews
Publicaties
Schoute, P.H., 1894a. Regelmässige Schnitte und Projektionen des Achtzelles und des Sechszehnzelles im vierdimensionalen Räume. Verhandelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam. 1 Sectie, vol 2, nr.2.
Schoute, P.H., 1894b. Regelmässige Schnitte und Projektionen des Vierundzwanzigzelles im vierdimensionalen Räume. Verhandelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam. 1 Sectie, vol 2, nr.4.
Schoute, P.H., 1894c. Regelmässige Schnitte und Projektionen des Hundertzwanzigzelles und Sechshundertzelles im vierdimensionalen Räume. Verhandelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam. 1 Sectie, vol 2, nr.7.
Schoute, P.H., 1902-1905. Mehrdimensionale Geometrie. (2 vols.) Publ. Leipzig.
Schoute, P.h. and Boole-Stott, A. On the sections of a block of eightcells by a space rotating about a plane. Verhandelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, Afdeeling Natuurkunde, dl. 9, no. 7.
Schoute, P.H., 1911. Analytical treatment of the polytopes regularly derived from the regular polytopes. Verhandelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam. 1 Sectie, vol 11, nr. 3.
Auteur: Irene Polo Blanco
Laatst gewijzigd: juni 2006