© BWNW. Bronvermelding: Nico Temme, Lauwerier, Hans Adolf, in: Biografisch Woordenboek van Nederlandse Wiskundigen URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/BWNW/lemmata/data/lauwerierhansadolf [19/02/2018]
Na de Watersnoodramp van 1953 rekende Hans Lauwerier aan Noordzeemodellen voor de Deltacommissie. In zijn latere carrière liep hij voorop in de receptie van Julia sets en fractals.
LAUWERIER, Hans Adolf, wiskundige, (Rotterdam 15 november 1923 - Amsterdam 21 november 1997). Zoon van Hendrik Adolf Lauwerier, (redacteur en hoofdcorrector van Het Vaderland), en Elisabeth Francisca Johanna Berkhout. Gehuwd in 1956 met Laurina Cornelia van Hoeve (*1926), maatschappelijk werkster. Uit dit huwelijk werden twee zoons geboren.
Hans Lauwerier studeerde in Leiden en Delft en promoveerde in 1948 bij O. Bottema aan de Technische Hogeschool in Delft op een meetkundig onderwerp. Van 1948 tot 1954 werkte hij op het KSLA, Koninklijke-Shell Laboratorium Amsterdam. Daarna werd hij door dit bedrijf gedetacheerd bij het Mathematisch Centrum, waar hij in 1956 in dienst trad. In 1960 werd hij benoemd tot hoogleraar in de toegepaste wiskunde aan de Universiteit van Amsterdam; hij bleef voor een dag in de week verbonden aan het Mathematisch Centrum als chef van de afdeling Toegepaste Wiskunde. In 1988 ging hij met emeritaat. Bij Shell ontmoette hij B.L van der Waerden, maar zijn grote inspirator was D. van Dantzig, een van de oprichters van het Mathematisch Centrum en vormgever van de vernieuwing in het toepassen van wiskunde. De Watersnoodramp van 1 februari 1953 leidde tot instelling van de Deltacommissie die in haar streven zulke rampen in de toekomst te voorkomen een scala van onderzoeksopdrachten uitzette. Het Mathematisch Centrum kreeg naast statistisch onderzoek naar waterhoogten, opdracht te onderzoeken hoe het water in de Noordzee zo opgestuwd kon worden. Aanvankelijk samen met Van Dantzig, stelde Hans Lauwerier hydrodynamische modellen op van de Noordzee en de invloed van windvelden en stromingen. De modellen leidden tot analytisch onderzoek: de waterhoogte werd beschreven door de Helmholtzvergelijking, met tot die tijd weinig bestudeerde zogenoemde scheve randvoorwaarden, die het midden houden tussen de bekende voorwaarden van Dirichlet en die van Neumann. Op deze manier kon zijn beschrijving ook rekening houden met de Corioliseffecten. Karakteristiek voor Lauweriers aanpak was het om zich te beperken tot eenvoudige modellen, waarvan alle onderdelen goed begepen kunnen worden, en elegante wiskundige methoden te gebruiken om goed inzicht in de oplossingen te krijgen. Behalve voor de wiskunde had Hans veel belangstelling voor kunst en cultuur. Hij was één van de hoofdredacteuren van de achtste druk van de Grote Winkler Prins Encyclopedie. In zijn latere onderzoeksjaren werd Lauwerie gefascineerd door de nieuwe aandacht voor fractals, chaotische afbeeldingen, Juliaverzamelingen. Hij liep voorop in het onderkennen van de waarde van deze nieuwe ontwikkelingen, niet alleen voor de toegepaste wiskunde, maar ook dankzij de fraaie plaatjes voor de popularisering van het vak.
Bronnen
H. Bernhard, 'The Bernoulli family', in: H Wussing and W Arnold, Biographien bedeutender Mathematiker, Berlijn 1983.
E.A. Fellmann en J.O. Fleckenstein, lemma's 'Johann I Bernoulli' en 'Jakob I Bernoulli', in: Dictionary of Scientific Biography.
E.A. Fellmann e.a. (samenst.), 'Leonhard Euler Briefwechsel mit Johann (I) Bernoulli und Niklaus (I) Bernoulli', Leonhardi Euleri Opera Omnia, series 4A vol. 2, Birkhäuser, Bazel 1998.
J.O. Fleckenstein, Johann und Jakob Bernoulli, Bazel 1949. H.H. Goldstine e.a. (samenst.), Die Streitschriften von Jacob und Johann Bernoulli: Variationsrechnung Birkhäuser, Bazel 1991.
H.J. Hess e.a. (samenst.), Der Ausbau des Calculus durch Leibniz und die Brüder Bernoulli: Symposion der Leibniz-Gesellschaft und der Bernoulli-Edition der Naturforschenden Gesellschaft in Basel, 15. bis 17. Juni 1987, Studia Leibnitiana, Sonderheft 17, Steiner Verlag, Stuttgart 1989.
J.A. van Maanen, Een complexe grootheid: leven en werk van Johann Bernoulli 1667-1748, Epsilon, Utrecht 1995.
S. Ohly, Johann Bernoullis mechanische Arbeiten 1690 bis 1713, Augsburg 2004.
G. Sierksma, 'Johann Bernoulli (1667-1748): His ten turbulent years in Groningen', The Mathematical Intelligencer 14 (4), 1992, 22-31.
O. Spiess e.a. (samenst.), Der Briefwechsel von Johann Bernoulli, Bazel 1955-1992. gepromoveerden:
Publicaties
via narcis:
Auteur: Nico Temme
Laatst gewijzigd: juni 2010