© BWNW. Bronvermelding: Alex van den Brandhof, Klein, Willem, in: Biografisch Woordenboek van Nederlandse Wiskundigen URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/BWNW/lemmata/data/kleinwillem [19/02/2018]
Wim Klein was een hoofdrekenwonder, die vooral bekend is geworden als Willy Wortel, oftewel de kampioen worteltrekken.
KLEIN, Willem (artiestennamen Willy Wortel, Moos Optel en Pascal), rekenkunstenaar (Amsterdam, 4 december 1912 - Amsterdam, 1 augustus 1986 (overleden bevonden)). Zoon van Henri Klein, huisarts, en Emma Cohen.
Wim Kleins fascinatie voor getallen begon op de lagere school. Hij kende alle producten van getallen van twee cijfers en de kwadraten van alle getallen onder de 1000 uit zijn hoofd. Op tienjarige leeftijd kon hij getallen van vier cijfers in factoren ontbinden. Wim en zijn tweelingbroer Leo werden opgemerkt door de neuroloog B.B. Stokvis die hun bijzondere vaardigheden voortdurend bestudeerde.
Na het staatsexamen gymnasium in 1932 was Klein het liefst de Bühne op gegaan met zijn rekenkunsten, maar hij gehoorzaamde zijn vader en schreef zich in aan de Universiteit van Amsterdam voor de studie geneeskunde. In de Tweede Wereldoorlog moest hij onderduiken. Wim overleefde; Leo werd bij een razzia opgepakt en kwam om. Na de oorlog moest Wim zijn artsexamen nog doen, maar al snel ging hij doen wat hij altijd al had gewild: op de planken staan met zijn rekenkunsten. Samen met conferencier Henk Daniëls reisde hij de variété-theaters af.
Kleins rekenkundige capaciteiten werden ook wetenschappelijk benut: het Mathematisch Centrum in Amsterdam en het CERN in Genève stelden hem enige tijd aan als rekenaar. Zijn triomf voor de wiskundige wereld beleefde hij in 1954 met een optreden op het World Congress of Mathematicians in Amsterdam.
Na zijn pensioen stortte Klein zich weer in het variété. Tot zijn kunsten behoorden het bepalen van de weekdag van een gegeven datum, het vermenigvuldigen en machtsverheffen van grote getallen, het ontbinden van getallen (zoals: 7768839243628512 = 25 x 35 x 7 x 19 x 372 x 43 x 113 x 127) en het worteltrekken: in ruim één minuut trok hij de 37-ste machtswortel uit een getal van 216 cijfers. Zijn prestaties werden meermalen opgemerkt door het Guinness Book of Records.
Op 1 augustus 1986 werd Klein levenloos in zijn woning in Amsterdam aangetroffen. Hij was - waarschijnlijk de vorige dag al - door messteken om het leven gebracht. De moord is nooit opgelost.
Bronnen
Tom Rooduijn, Variété, column in NRC Handelsblad, 1 oktober 1998
Pythagoras, jaargang 16 nr. 2 (november 1976)
Helmut Kuhn, Wim Klein, Genie, Clown oder Wissenschaftler; Der Rechenwunder das die Welt Verblüffte, Ted Sierra Verlag, 1983 Hamburg Biografie in het BWN
The Great Mental Calculators, door Steven B. Smith
Publicaties
Geen
Auteur: Alex van den Brandhof
Laatst gewijzigd: juli 2005