© BWNW. Bronvermelding: Jan van Mill, Groot, Johannes de, in: Biografisch Woordenboek van Nederlandse Wiskundigen URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/BWNW/lemmata/data/grootjohannesde [07/01/2020]
.jpg)
Johannes de Groot was specialist op het gebied van de algemene topologie. Hij is vooral bekend geworden door zijn artikelen over topologische dynamica, cardinaalfuncties en subbases.
GROOT, Johannes de, topoloog (Garrelsweer, 7 mei 1914 - Rotterdam, 11 september 1972). Oudste zoon van Johannes de Groot, hoogleraar theologie en Maria Margaretha Kuijlman. Hij trouwde op 22-12-1941 met Menschaar; dit huwelijk werd in in 1947 ontbonden. Zijn tweede huwelijk werd op 5 augustus 1949 voltrokken met Lutgerdina Steffina Koster. Uit dat huwelijk werd één dochter geboren.
De Groot bezocht het Willem Lodewijk gymnasium in Groningen. In 1933 begon hij aan zijn studie wiskunde bij de Rijksuniversiteit Groningen, waar hij in 1942 promoveerde. Onder zijn leermeesters waren J.G. van der Corput, G. Schaake en H. Freudenthal. Na enkele jaren als leraar werkzaam te zijn geweest in Coevorden en in Den Haag, werd hij in 1946 benoemd aan het Mathematisch Centrum in Amsterdam. In 1947 werd hij lector aan de Universiteit van Amsterdam, in 1948 hoogleraar in Delft. Hij keerde in 1952 terug als hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. In 1960 werd hij tevens Hoofd van de afdeling Zuivere Wiskunde van het Mathematisch Centrum en lid van de Raad van Beheer. In 1964 werd De Groot decaan van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. In 1969 werd hij verkozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. De Groot reisde veel. Hij was 'visiting professor' aan tal van Amerikaanse universiteiten en had veel buitenlandse contacten. Sinds november 1967 was hij in deeltijd verbonden aan de University of Florida. Ook was hij de grondlegger van het tijdschrift Topology and its Applications.
In zijn proefschrift uit 1942 bewees De Groot dat de (separabel metrizeerbare) rimcompacte ruimten samenvallen met de ruimten die kunnen worden gecompactificeerd door de toevoeging van een nuldimensionaal stuk. Dit resultaat leidde tot de formulering van een aantrekkelijk vermoeden dat nadien door tal van onderzoekers uit binnen- en buitenland zonder veel succes werd aangepakt. De uiteindelijke oplossing werd gevonden door Roman Pol in 1982. Deelproblemen die voortkwamen uit het vermoeden van De Groot worden nog steeds bestudeerd, voornamelijk door wiskundigen uit Japan en Rusland. De Groot had ook veel belangstelling voor topologische dynamische systemen, cardinaalfuncties en topologische karakteriseringen van variëteiten. Hij is waarschijnlijk in topologische kringen het meest bekend door zijn propaganda voor het gebruik van subbases, en met name die voor de gesloten verzamelingen. Hij construeerde tal van 'compacte extensies' van topologische ruimten door gebruik te maken van subbases en de zogenaamde 'Wallman-compactificatiemethode'. Voorbeelden daarvan zijn superextensies en GA-compactificaties. Ook was hij zeer geïnteresseerd in groepentheorie. Hij bewees ondermeer dat elke groep isomorf is met de groep van homeomorfismen van een metrizeerbare topologische ruimte, met als gevolg dat elke groep de groep is van alle automorfismen van een commutatieve ring.
De Groot was een inspirerend docent die altijd omgeven was door studenten. Onder zijn leiding kwamen 12 dissertaties tot stand. De wiskundigen die hem hebben gekend roemen hem om zijn flair en flamboyante levensstijl, integriteit, en aandacht voor persoonlijke omstandigheden.
Bronnen
- Baayen, Pieter Cornelis en Maurice, Maarten A. "De Groot, Johannes (1914-1972)." General Topology and Appl. 3, (1973), 1-32.
- Freudenthal, Hans. "Levensbericht van Johannes de Groot." Jaarboek Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen 1972, 119-121.
- Groot de, Johannes. Topologische Studiën, proefschrift, Groningen, 1942.
- Pol, R. "A counterexample to J. de Groot's problem cmp = def." Bull. Polon. Acad. Sci. Ser. Math. Astronom. Phys. 30 (1982), 461-464.
-
Johannes de Groot in St Andrews
Publicaties
- Een volledige lijst van publicaties is opgenomen in P.C. Baayen en M.A. Maurice, 'De Groot, Johannes (1914-1972)', General Topology and Appl. 3, (1973), 1-32.
Auteur: Jan van Mill
Laatst gewijzigd: JK 2 januari 2020