© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Fernie Maas, Selms, Geerda Johanna van, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/selms [01/04/2019]
SELMS, Geerda Johanna van (geb.
Grijpskerke 27-5-1913 – gest. Doorn 19-2-1998), bestuurslid Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen en presidente van de
internationale organisatie van plattelandsvrouwen. Dochter van Jan Adam van Selms (1881-1972), predikant, en Wilhelmina
Gijsbartha van Klaveren (1881-1975). Geerda van Selms trouwde in 1937 met Roelof Johannes van Beekhoff (1908-1975),
burgemeester en dijkgraaf. Uit dit huwelijk werd 1 zoon geboren.
Geerda van Selms werd geboren als oudste in een predikantsgezin. Samen met een jongere broer groeide ze op in Grijpskerke en vervolgens in Nijmegen, waar haar vader in 1922 was beroepen. Een jaar voor haar eindexamen werd Geerda als gevolg van een pokkeninenting ernstig ziek. Na haar schooltijd zat ze een jaar op een internaat in het Zwitserse Neuchâtel en daarna begon ze aan de verpleegstersopleiding van het Utrechtse Diaconessenhuis. Die staakte ze toen ze Roelof Johannes van Beekhoff ontmoette, met wie zij in 1937 trouwde. Toen Van Beekhoff in 1939 burgemeester werd van Zoelen, ging het paar wonen in het naburige Kerk-Avezaath. In 1943 werd hun zoon Diederik geboren.
Als echtgenote van een notabele in een plattelandsgemeenschap raakte Geerda Beekhoff-van Selms al snel betrokken bij de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (NBvP), een organisatie die met lezingen en cursussen de culturele, maatschappelijke, hygiënische en economische situatie op het platteland probeerde te verbeteren. Nog voor de oorlog richtte ze verschillende lokale afdelingen op.
Vanaf 1951 komt de naam van Geerda Beekhoff-van Selms regelmatig voor in de jaarverslagen van de NBvP, eerst als lid van het bestuur van de afdeling Gelderland en vanaf 1952 als hoofdbestuurslid. In die hoedanigheid richtte ze zich vooral op internationale samenwerking. Ze was in 1953 afgevaardigde voor het congres van de Associated Country Women of the World (ACWW) in Toronto, waar ze een resolutie indiende die de organisaties adviseerde ‘te bevorderen dat de leden één vreemde taal studeren, ook in de Engels sprekende landen, opdat men beseft dat verschil in taal, verschil in cultuur betekent’ (jaarverslag 1952, 45). In 1955 werd Van Selms tot presidente van de NBvP verkozen. In dat jaar vierde de bond haar 25-jarig jubileum en werd koningin Juliana tot beschermvrouwe benoemd. Onder Van Selms’ leiding kwam het voorlichtingswerk tot bloei. Het vrijwillige karakter hiervan was voor Van Selms een vanzelfsprekendheid: ‘het is juist de basis van vrijwilligheid, die onze organisatie zo krachtig en levensvatbaar heeft gemaakt’ (jaarverslag 1955, 42). Als NBvP-presidente nam Van Selms eveneens zitting in het bestuur van verschillende vrouwenorganisaties, waaronder het Nederlandse Vrouwen Comité.
In 1957 trad Van Selms enkele maanden op als NBvP-vertegenwoordigster bij de Londense ACWW-afdeling, maar bleef presidente van de Bond. Toch trok ze zich langzaamaan terug uit het NBvP-bestuur, zeker toen ze in datzelfde jaar besloot zich kandidaat te stellen voor het presidentschap van het ACWW, dat intussen meer dan zes miljoen leden in 142 landen telde. Deze functie oefende ze van 1959 tot 1965 uit. De contacten met de Food and Agriculture Organization (Van Selms werd vicevoorzitter van het Nederlandse comité) en Unesco zag Van Selms ook als een onderdeel van de broodnodige voorlichting, in dit geval in ontwikkelingsgebieden: ‘Een rijke oogst is nog geen voedsel. Dat wordt het pas als het door de handen van de vrouw is gegaan’ (gecit. Ter Doest en Smits, 41). Geduldig benadrukte Van Selms het belang van het ACWW, ook in politiek opzicht: ‘It’s a movement and a responsibility that cannot be taken lightly. [...] Maybe if we could get into the Congo and in other trouble spots, we could help restore peace’ (gecit. The Oelwein Daily Register).
Als presidente van de ACWW was Van Selms veel op reis. Ze bezocht onder meer de Verenigde Staten, Australië, Nieuw Zeeland, India, Zuid Afrika, Tanzania. Ook moest ze regelmatig naar Londen en Rome, waar respectievelijk het hoofdkantoor van de ACWW en de FAO waren gevestigd. Aan dit werk hield ze vriendschappen in de hele wereld over. Toch voelde ze zich nog altijd zeer verbonden met Zoelen en Kerk-Avezaath, dorpen waarvoor zij begin jaren zeventig afleveringen verzorgde in de bekende reeks ‘… in oude ansichten’.
In 1974 werd mevrouw Van Beekhoff-Selms benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Een jaar later werd ze weduwe. Over haar laatste levensjaren is weinig bekend. Geerda van Selms stierf in 1998 in Doorn. Ze werd begraven in Zoelen, naast haar echtgenoot.
Archivalia
- Atria, Amsterdam: toegang 554 (Archief Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen), inv. nrs. 16-22 (jaarverslagen 1952-1959); inv. nrs. 95-96 (notulen vergaderingen dagelijks bestuur 1956-1960); inv. nr. 724 (knipselboek plattelandsvrouwen).
- Regionaal Archief Rivierenland, Dieren: Collectie Van Beekhoff, Buren.
Publicaties
- De Avezaathen en Wadenoijen in oude ansichten (Zaltbommel 1972).
- Zoelen in oude ansichten (Zaltbommel 1972).
Literatuur
- A.F.W. Lunsingh Meyer, ‘Vredesbeweging en internationaal leven’, in: M.G. Schenk red., Vrouwen van Nederland 1898-1948. De vrouw tijdens de regering van koningin Wilhelmina (Amsterdam 1948) 291-302.
- ‘Selms opvolgster Berry bij ACWW’, Nieuwe Rotterdamse Courant, 5-9-1959.
- Emma Brunt, Boerinnen, burgeressen en buitenlui. Een antropologisch onderzoek naar vrouwenverenigingen in een Nederlandse plattelandsgemeente (Amsterdam 1977).
- Margreet van der Burg. ‘Een half miljoen boerinnen in de klas’. Landbouwhuishoudonderwijs vanaf 1909 (Heerlen 1988).
- Fransje Backera e.a., Vrouwen van het land. Anderhalve eeuw plattelandsvrouwen in Nederland (Zutphen 1989).
- Petra ter Doest en Ingrid Smits, ‘50 vrouwen die de eeuw maakten’, Elsevier 22-8-1998, 30-43.
- ‘Necrologie G.J. van Beekhoff-van Selms uit Zoelen’, De Gelderlander, 25-2-1998.
- Tineke Gorter en Tea Kraeima, Strunen deur de tied. Van boerinnen en andere plattelandsvrouwen tot vrouwen van nu (Groningen 2000).
- ‘Predikanten Stevenskerk Nijmegen 1814–1944’, op: www.djdekker.net (geraadpleegd 30-11-2011).
Illustratie
Portretfoto, door onbekende fotograaf, ca. 1960 (Atria, Amsterdam).
Auteur: Fernie Maas
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 940
laatst gewijzigd: 01/04/2019