© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Hanna Klarenbeek, Reijerman, Annette, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: http://bronhist.huygens.knaw.nl/INGWebsite/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Reijerman [13/01/2014]
REIJERMAN, Annette (geb. Zevenaar 1773? – gest. Amsterdam 3-10-1835), stillevenschilderes. Zij ging op 13-10-1797 in Amsterdam in ondertrouw met Louis Moritz (1773-1850), kunstschilder. Het huwelijk bleef kinderloos.
Annette (Anna) Reijerman(s) werd rond 1773 in Zevenaar (bij Arnhem) geboren in een gereformeerd gezin. Op 26-jarige leeftijd trouwde zij met de bekende historie- en portretschilder Louis Moritz. Haar ouders waren toen al gestorven. In de ondertrouwakte staat vermeld dat zij op dat moment aan de Nieuwe Looiersstraat in Amsterdam woonde.
Anna Moritz-Reijerman ontwikkelde zich tot een succesvol en gewaardeerd schilderes van stillevens met bloemen, vruchten en dood wild. Ze was voornamelijk in Amsterdam werkzaam; tussen 1800 en 1802 verbleef ze in Leiden. Vanaf 1813 exposeerde ze haar werk regelmatig op de tentoonstellingen van Levende Meesters. In 1820 exposeerde zij bovendien op een tentoonstelling in Gent.
In 1817 ontving Anna Moritz-Reijerman als eerste vrouwelijke kunstenaar een erepalm van het Amsterdamse genootschap Felix Meritis. Zij kreeg deze voor het schilderij ‘Eens moet zij vruchten plukken’. Bij de uitreiking van de ereprijzen werd ze bejubeld om haar schilderijen van bloemen en vruchten, voorwerpen die men voor een vrouwenhand ‘bijzonder geschikt, zacht en teder, lieflijk en verkwikkend’ achtte (Scheltema, 46).
Tijdens haar leven kon Anna Moritz-Reijerman rekenen op positieve kritieken in de tijdschriften. Een anonieme auteur schreef over een vruchtenstilleven van haar op de Amsterdamse tentoonstelling van Levende Meesters in 1824: ‘de met vele bekwaamheden toegeruste kunstenaresse, mevr. Moritz, geb. Reijermans, houdt niet op, ons met een waar genoegen te verschaffen, wanneer zij de keurige vruchten van haar penseel aanbiedt. De getrouwheid der uitvoering deed het stuk dood wild met vruchten, door haar geleverd, ene niet onbelangrijke plaats bestaan onder de beste stukken’ (‘Viertal Brieven’, 178). Johannes Wilhelmus Bussingh maakte in 1825 een gedicht voor haar album amicorum: ‘’k Stond dikwijls als bedwelmd bij uwe puiktafrelen,/ Ô Ed’le vrouw! Zo rijk met smaak en kunst bedeeld,/ En greep naar vrucht of bloem, om ze uit den korf te stelen,/ Als door uw kunstmin niet, maar door natuur geteeld’.
Anna Moritz-Reijerman exposeerde voor het laatst in 1832. Drie jaar later stierf zij, circa 52 jaar oud, in Amsterdam. Haar stillevens raakten vergeten. Het Rijksprentenkabinet in Amsterdam bezit een aquarel van haar hand, het enige werk dat tegenwoordig nog van haar bekend is.
Naslagwerken
Van der Aa; Van Eynden en Van der Willigen; Immerzeel; Kramm; Petteys; Scheen; Thieme-Becker; Wurzbach.
Archivalia
- Centraal Bureau voor Genealogie, Den Haag: familieadvertenties Moritz.
- Koninklijke Bibliotheek, Den Haag: albuminscriptie van Johannes Wilhelmus Bussingh voor vrouwe Moritz (sign. 121 D 4, nr. 17 II).
Werk
Het Rijksprentenkabinet in Amsterdam bezit haar aquarel ‘Stilleven met fruit en bloemen’ uit 1815.
Literatuur
- Catalogi van tentoonstellingen van Levende Meesters, gehouden in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam in de jaren 1813-1832.
- Jan Scheltema, ‘Feestreden, uitgesproken bij de uitdeeling der eereprijzen van de afdeeling Teekenkunde op den 17den Februarij 1817’, in: Geschied- en letterkundig mengelwerk (Amsterdam 1817) 1-58.
- ‘Viertal brieven aan eene vriend, over de tentoonstelling der kunstwerken van nog levende Nederlandsche meesters, te Amsterdam, van den jare 1824 (derde brief)’, Vaderlandsche Letteroefeningen (1825) 175-180.
- Claudette Baar-de Weerd, Uw sekse en de onze. Vrouwen en genootschappen in Nederland en in de ons omringende landen (Hilversum 2009) 93, 332 [onder Moritz].
Auteur: Hanna Klarenbeek
laatst gewijzigd: 13/01/2014